Hüseyin Gazi Kimdir?
Hüseyin ve Battal Gazi adları çoğu kez birlikte anılır. Battal Gazinin adıyla birlikte anılan Hüseyin Gazi adı da satır aralarında geçer. Halk tarafından şiirleştirilir. Devleştirilir, eren, evliyalaştırılır. Ancak onun kimliğiyle ilgili bilgi bulunmaz. Bilinenler ise efsaneleşmiş, abartılmış bilgilerdir. Tarihi kaynaklarda çok fazla yer atmaz. Ancak isimlendirilerek geçiştirilir. Destan kahramanı Battal Gazi’nin adının geçtiği yerde babası olarak anılır, onun ötesi bilinemez. Hüseyin ve Battal Gaziye ait bilinen bilgiler onların Arap olduğu yönündedir.
Arap ve Emevi kaynakları, Emeviler’in Anadolu fethinde görevlendirilmiş bir Müslüman komutandır biçimindeki yorumuyla Hüseyin Gazi’nin üzerine yaratılan değerlere bakıldığında farklıklar ortaya çıktığı görülür. Ancak O’nu doğrudan doğruya bir Türk komutanı biçiminde yansıtan kaynaklar da mevcuttur.
Hatta daha da ileri giderek onun bir Türk beyi olduğu noktasında yaklaşan araştırmacılar da vardır “Hüseyin Gazi, Abdul Melik Gazi, Battal Gazi’nin Türk oldukları Anadolu’ya bir uç beyi olarak geldikten kaydedilmektedir.
Hüseyin Gazi ile ilgili mevcut bilgiler hem yeterli değil, hem de Hüseyin Gazi’nin kimliğini yansıtacak düzeyde değildir. O’nunla ilgili bilgiler daha çok efsanelere dayanmaktadır. Battalnamelerde ise Seyyit Battal Gazi’nin babası olduğu yönündedir. Jacob şu bilgiyi vererek Hüseyin Gazi’nin kesin yerini belirliyor “Battal Gazi’nin babası Hüseyin Gazi’dir. Hüseyin Gazi’nin mezarı ise Angora (Ankara) Hüseyin Gazi Köyü’ndedir”4
Yine bir batılı yazar Hasluck efsanelerden çıkartarak şu bilgileri aktarıyor “Malatya seraskerinin kardeşi olan Hüseyin Gazi’nin Angora’ya bir saldırı sırasında başı kesilmiş, Hüseyin Gazi kesik başını kentten 1,5 saat uzaklıktaki dağa koltuğunun altında taşımıştır’5
Hüseyin Gazi ile ilgili elde bulunan bilgiler birbiriyle çelişiyor. Çelişmeyen tek bilgi ise Türk destan kahramanı Battal Gazi’nin babası olduğu yönündeki birlikteliktir.
Anadolu halkı tarafından Hüseyin Gazi’ye yüklenen misyonla verilen tarihsel bilgiler tam bir çelişki içindedir. Hüseyin Gazi veya Battal Gazi Seyit üvanıyla nitelendiriliyor, ancak bu nitelemenin ardından Emeviler adına savaşan bir komutan ya da karaman olarak karşımıza konuluyor. Bunu anlamakta güçlük çekiyor insan. Seyyitlik bilindiği gibi Hz. Ali’nin ikinci oğlu İmam Hüseyin’in soyundan gelenlere verilen ünvandır. Ehlibeyt ise Hz. Muhammed’iıı kızından olan yakınarına verilen addır. Yani Hz. Ali’nin çocukları ve torunlarıdır. Bunlar ise Emevilerle her zaman düşmanlık içidedir. Emevi hanedanlığı Ehlibeyt’in yakaladığı bütün nesillerini katletmektedir. 0 nedenle de Hüseyin Gazi Malatya seraskerinin kardeşi olamaz. Dolayısıyla de Anadolu’da yaşadığı söylenen tarihte de bir yanlışlık vardır. Emeviİerin yıkılış tarihi 750 dir. 0 tarihten önce Hüseyin Gazi’nin Anadolu’da yaşıyor olması, savaşıyor olması mümkün görünmüyor.
Hüseyin Gazi olsa olsa dokuzuncu yüzyılın sonları ile onuncu yüzyılın başlarında Anadolu’ya gelmiş olabilir.